Hình 1. Mô hình thâm canh mít theo VietGAP

Mô hình này thực hiện trong vòng 3 năm (từ năm 2022 - 2024) thuộc Dự án “Xây dựng mô hình sản xuất cây ăn quả theo VietGAP phục vụ phát triển vùng nguyên liệu gắn với liên kết tiêu thụ tại Đồng bằng sông Cửu Long” (gọi tắt là Dự án vùng nguyên liệu cây ăn quả) của Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia; dự án này do Trung tâm Khuyến nông và Tư vấn Dịch vụ Nông nghiệp Bến Tre chủ trì phối hợp các tỉnh thực hiện, trong đó có Long An với quy mô 15 ha/mô hình trong năm 2022; từ năm 2023 và 2024 với quy mô là 20 ha/mô hình/năm.

Hình 2. Tập huấn kỹ thuật trong mô hình

Đến nay, “Mô hình thâm canh Mít theo VietGAP” có tổng diện tích 55 ha và 45 hộ tham gia. Kết quả sau 03 năm thực hiện TTDVNN Long An tổ chức: 03 lớp tập huấn kỹ thuật; 01 cuộc tọa đàm liên quan đến hoạt động sản xuất và liên kết tiêu thụ; 01 cuộc tham quan học tập trao đổi kinh nghiệm sản xuất, tổ chức liên kết sản xuất và tiêu thụ mít tại Tổ hợp tác sản xuất mít ấp Tân Lợi, xã Tân Hoà Thành, huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang; 03 cuộc hội thảo sơ kết đánh giá hiệu quả của mô hình. Có 165 tấn phân hữu cơ sinh học của Công ty Điền Trang và  93.500 tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm được hỗ trợ cho Tổ liên kết mít VietGAP Tân Lập; tổ chức 02 lớp tập huấn ngoài mô hình với số liệu 35 nông dân/lớp/năm. Song song đó, TTDVNN Long An còn thực hiện các hoạt động thông tin truyền thông như bảng cắm giới thiệu mô hình và các tin bài liên quan đến các hoạt động trong mô hình đăng trên website,... nhằm thông tin rộng rãi đến người nông dân, các cá nhân/đơn vị có nhu cầu liên kết tiêu thụ sản phẩm của Tổ liên kết mít VietGAP Tân Lập.

Hình 3. Tọa đàm liên kết sản xuất và tiêu thụ

Bên cạnh việc thực hiện các hoạt động nêu trên, “Mô hình thâm canh Mít theo VietGAP” còn đạt được một số chỉ tiêu về năng suất và hiệu quả kinh tế so với mục tiêu ban đầu của Dự án vùng nguyên liệu cây ăn trái đã đề ra. Cụ thể là:

Về mặt hiệu quả của sản xuất cho thấy, năng suất trung bình của mô hình qua 03 năm thực hiện đạt 18,05 tấn/ha, lợi nhuận trung bình qua 03 năm cao hơn được ngoài mô hình là 27.417.400 đồng/ha.

Về mặt xã hội, mô hình đã góp phần nâng cao trình độ nhận thức và dần thay đổi tập quán canh tác cây ăn trái của người nông dân trong việc sử dụng phân hữu cơ kết hợp với phân vô cơ trong canh tác; bón phân hóa học cân đối; sử dụng thuốc BVTV theo “Nguyên tắc 04 đúng” và dần dần hình thành thói quen ghi chép sổ nhật ký canh tác.

Về mặt môi trường, nhờ việc tiếp cận các thông tin kỹ thuật trong việc quản lý sâu bệnh hại đã giúp nông dân giảm chi phí trong việc sử dụng thuốc BVTV, đảm bảo sức khỏe của người trực tiếp canh tác mít và góp phần hạn chế ô nhiễm môi trường.

Hình 4. Tham quan học tập kinh nghiệm

Kết quả sau 03 năm triển khai thực hiện mô hình cho thấy, để thực hiện thành công “Mô hình thâm canh Mít theo VietGAP” nói riêng, cũng như các mô hình khuyến nông nói chung thì cần có sự tác động đồng bộ của nhiều yếu tố như: Sự phối hợp chặt chẽ của các cấp tỉnh, huyện, xã trong việc triển khai thực hiện mô hình; Đa dạng hóa công tác khuyến nông (truyền thanh, báo đài, Pano, bảng cắm mô hình,…). Xác định đúng những vấn đề còn tồn tại trong tập quán sản xuất của nông dân và đưa ra giải pháp kỹ thuật phù hợp với tình hình sản xuất tại địa phương. Trong đó, thông qua các yếu tố kỹ thuật tác động vào mô hình nhằm từng bước thay đổi tập quán sản xuất không phù hợp của nông dân. Phát huy cao độ tính hợp tác, chủ động, sáng tạo của cán bộ kỹ thuật trong công tác khuyến nông. Khai thác mọi chính sách, nguồn lực hỗ trợ cho nông dân để áp dụng vào thực tế sản xuất của địa phương. Sự chủ động, tích cực, mạnh dạn trao đổi, chia sẽ kinh nghiệm trong sản xuất cũng là yếu tố rất quan trọng để thực hiện thành công mô hình.

Như vậy, với những kết quả đạt được từ “Mô hình Thâm canh mít theo VietGAP” cho thấy vai trò của công tác khuyến nông rất quan trọng. Nông dân là người trực tiếp sản xuất, đồng thời là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của mô hình. Mô hình đạt được hiệu quả, có tính lan tỏa cao là tiền đề cho việc triển khai, nhân rộng các giải pháp kỹ thuật mới trên diện rộng đến với người nông dân. Từ đó, góp phần thay đổi tập quán trong canh tác của người nông dân, một mặt giúp nông dân nâng cao năng suất, chất lượng và đạt hiệu quả kinh tế trong sản xuất; mặt khác còn góp phần thực hiện thành công Dự án vùng nguyên liệu cây ăn quả của Trung tâm Khuyến nông Quốc Gia và “Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu cây ăn quả vùng Đồng Tháp Mười đạt chuẩn tiêu thụ trong nước và xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2022 - 2025” của tỉnh./.